پیوند عضو یک روش درمانی با سابقه طولانی می باشد و با استفاده از تکنیک های درمانی جدید در اغلب موارد با بهبود درازمدت همراه است.بیشتر افراد زمانی که به پیوند کلیه با سایر اعضا فکر می کنند به نتایج جسمی آن مانند بیماری، جراحی و دوره بهبودی توجه دارند و اغلب از توجه به وضعیت و شرایط روانی بیماران و مراقبین آنها غافل می مانند. در حالی که تحقیقات نشان داده وضعیت روانی بیماران بر پیش آگهی و عواقب درمان تاثیرگذار است.
تغییرات هیجانی
معمولا بیماران در دوره قبل پیوند درجاتی از اضطراب را در ارتباط با عواقب بیماری و درمان تجربه می کنند. نگرانی در مورد جراحی و عوارض آن مانند: خونریزی، درد و همچنین عوارض ناشی از داروها همگی منشا استرس می باشند. تقریبا اکثر بیمارانی که پیوند کلیه دریافت می کنند احساس سرخوشی، نشاط، آرامش و امید را پس از پیوند تجربه می کنند. امابا گذشت زمان سر و کله احساسات منفی ممکن است پدیدار شود. شما ممکن است نگران بازگشت بیماری، پس زدن عضو پیوندی و آینده نامعلوم باشید. این احساسات طبیعی هستند اما اگر در تمام روز همراه شما باشند یا در عملکردهای طبیعی شما مانند خواب، اشتها، معاشرت با دیگران یا پذیرش درمان تداخل ایجاد کند، شما نیز نیاز به کمک گرفتن از پزشک دارید.
احساس گناه پس از پیوند
احساس گناه پس از پیوند طبیعی است. بیماران گاهی به دهنده پیوند که ممکن است فرد متوفی یا زنده باشد فکر می کنند و در برابر او احساس گناه می کنند. این احساس به خصوص در بیمارانی که دوره بیماری سختی را پشت سر گذاشته و برای دریافت پیوند انتظار زیاد کشیده و حتی دعا کرده اند، بیشتر دیده می شود. بخاطر داشته باشید که اهداء عضو برای فرد دهنده یا خانواده وی از نظر معنوی ارزشمند بوده و یک کار خیر و انسان دوستانه به شمار می رود. گاهی تماس با فرد دهنده یا خانواده وی یا حتی نامه نوشتن برای او می تواند در تسکین این احساس موتر باشد.
راهکارهای موثر در انطباق بهتر با عوامل ایجاد کننده استرس در بیماران کاندید پیوند
انتظارات واقع بینانه داشته باشید
درمان پیوند غالبا موفقیت آمیز است و بیشتر بیماران، زندگی طبیعی خود را از سر خواهند گرفت. اما در مسیر درمان موانع و دست اندازهایی وجود دارد. برای برخی بیماران، گذر از موانع و دست اندازها دشوار است.
انتظارات واقع بینانه داشته باشید. زمان کافی نیاز است تا شما به وضعیت سلامت برگردید. از آنجا که عضو پیوندی از بدن فرد دیگری دریافت شده است، سازگار شدن آن با بدن شما و شروع عملکرد مناسب آن، نیاز به زمان و مراقبت جدی دارد.
مثبت نگر باشید
زمانی که شما با پیوند انطباق پیدا می کنید برخی احساسات منفی، آزار دهنده خواهد بود. زندگی با یک عضو پیوندی احساس مبهم بودن می دهد. در صورتی که خوش بین و مثبت نگر باشید، این موضوع بر نتیجه درمان تاثیر مثبت خواهد داشت.
مراقب افسردگی و اضطراب باشید
اختلالات افسردگی و اضطراب مرتبط با دارو به خصوص در یکسال اول پس از پیوند شایع است. اگر احساس ناامیدی،غمگینی،بی ارزشی،بی انگیزگی،بی حوصلگی و بی خوابی دارید یا از اضطراب، نگرانی و منتظر خبرهای بد بودن رنج می برید، از روانپزشک کمک بگیرید.
پیروی از دستورات درمانی را جدی بگیرید.
با توجه به اینکه کلیه پیوندی، کلیه شخص غریبه است و با سیستم بدن شما هم خونی ندارد، مانند کلیه شما در بدنتان کار نخواهد کرد مگر اینکه پیروی از رژیم های غذایی، داروها و تغییرات روش زندگی را در برنامه خود بگنجانید و مرتبا تحت نظر پزشک خود باشید.
به خانواده خود تکیه کنید.
خانواده یک منبع حمایتی بسیار مهم بوده و بر اساس تحقیقات، همراهی و حمایت آنها در پیش آگهی و نتایج درمان موثر بوده است. مشکلات ارتباطی به خصوص با خانواده یکی از مسائل مهم بیماران پیوندی است. طولانی بودن دوره بیماری منجر به تغییراتی در روابط خانوادگی بیماران شده و پذیرش این موضوع برای بیمار و خانواده دشواری به همراه دارد. بعلاوه در دوره پس از پیوند مصرف داروهایی مانند کورتون به خصوص در هفته های اول که دوز مصرفی دارو بالاست بر خلق و روحیه بیمار تاثیر می گذارد و ممکن است حالاتی مانندبدخلقی، تحریک پذیری و بی خوابی را به همراه داشته باشد . بستری بودن در بیمارستان، مراقبت مورد نیاز و تغییرات خلقی بیمار ممکن است به او و خانواده فشار روانی زیادی وارد آورد. با خانواده خود در مورد حالات خلقی، استرس و نگرانی های خود صحبت کنید و اجازه بدهید که آنها هم در صورت تمایل در مورد نگرانی های خود با شما صحبت کنند. بخاطر داشته باشید که پروسه بهبودی نیاز به انطباق و زمان دارد.
صبور و شکیبا باشید.
از خدا کمک بخواهید
بررسی ها نشان داده بیمارانی که با خدا راز و نیاز و دعا می کنند نتایج درمانی کوتاه مدت و دراز مدت بهتری را تجربه می کنند.